Op 9 september 2017 hielp het schip Ocean Warriorvan Sea Shepherd de nationale politie van Oost Timor tijdens een inval bij de Fu Yuan Yu vloot bestaande uit 15 vissersschepen en eigendom van de Chinese Hong Long Company, die opereert in de wateren van Zuidoost Azië nabij Oost Timor. Deze vloot, die al door Indonesië was verbannen vanwege illegale visserij, had van de voormalige minister van Visserij, Estanislau da Silva, vergunning gekregen voor een periode van 12 maanden om te vissen in de territoriale wateren van Oost Timor voor het bescheiden bedrag van US$312.450.

De nationale politie kwam in actie nadat Sea Shepherd bewijs had overhandigd, waaruit bleek dat deze vloot aan het vissen was op haaien in de territoriale wateren van het eiland. “Het was zeer bemoedigend om het handhavingsteam in actie te zien komen om gerechtigheid te zoeken voor hun eigen land”, zei Gary Stokes die de campagne van Sea Shepherd bij Oost Timor leidt.

De nationale politie ging aan boord van enkele van deze vissersschepen. Zodra de veiligheid aan boord kon worden gegarandeerd, bracht de nationale politie de bemanning van Sea Shepherd aan boord om de documenten te controleren en te assisteren bij het controleren van de inhoud van de vriezers en de logboeken. Daarnaast leverde Sea Shepherd tolken ten behoeve van de Chinese bemanningsleden aan boord.

De vriezers lagen vol haaien – Sea Shepherd schat dat het ging om 10.000 tot 15.000 haaien per schip – en slechts enkele andere vissoorten. De bemanning aan boord bevestigde dat er twee maanden eerder een potentieel illegale overdracht (verplaatsing van lading van het ene schip naar het andere) had plaatsgevonden. Dat betekent dat door deze vloot gemiddeld zo’n 93.750 haaien per maand gevangen kunnen zijn. Overdracht op zee is onder de wet van Oost Timor verboden.

De wet van Oost Timor verbiedt heel duidelijk de vangst van alle soorten haaien die op de CITES-lijsten (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) staan. Hoewel Oost Timor CITES niet heeft ondertekend, beschermt de wet van Oost Timor wel alle bedreigde diersoorten die op deze lijsten staan vermeld. Bovendien wordt in de vergunning die aan de Fu Yuan Yu schepen was verleend expliciet verwezen naar deze wet en naar een appendix, waarin met nadruk (toegelicht met kleurenfoto’s) de visserij op haaien wordt verboden. Gedurende de inspectie van de nationale politie, beweerden de Chinese bemanning dat er geen verboden haaien aan boord waren en dat ze geen enkele wet hadden overtreden.

Ondanks beweringen in de Timor Post door de directeur-generaal van het visserijagentschap van Oost Timor, Acacio Guterres, dat “de Hong Long Company geen beschermde haaien vangt” trof de nationale politie een aantal op de CITES-lijst geplaatste hamerhaaien aan boord van de schepen aan. Na vele uren werken bij een temperatuur van – 27 °C vonden de ambtenaren van de nationale politie de lichamen van de hamerhaaien verstopt achter een grote partij bevroren haaien. De ‘kenmerkende’ hamer was ervan af gesneden om ontdekking te vermijden. Foto’s van het bewijsmateriaal werden samen met een brief met alle bevindingen door de nationale politie naar de aanklager in Baucau gestuurd. Elke bewering dat deze beschermde haaien niet bij Oost Timor waren gevangen, werd tegengesproken door de GPS-gegevens van de vloot, waaruit bleek dat de schepen van de Fu Yuan Yu vloot de wateren van Oost Timor niet hadden verlaten.

De vloot van 15 schepen werd aan de ketting gelegd in de baai bij de hoofdstad Dili, waar de schepen gedurende negen maanden hebben liggen wachten op juridische actie. Eind mei 2018 kreeg de vloot toestemming om terug te keren naar China na betaling van een relatief lage borgsom van 100.000 US dollar. Hoewel de schepen dus uiteindelijk werden vrijgelaten, kunnen we wel constateren dat door het vastleggen de schepen gedurende deze periode niet hebben kunnen vissen en op deze manier zijn naar schatting 843.750 haaien gered.

Op het moment dat de vloot Oost Timor verliet, verklaarde de Officier van Justitie de vloot ‘niet schuldig’ aan het overtreden van de wet. Estanislau da Silva, die de komende periode wordt vervangen door het nieuw gekozen parlement, verklaarde te hopen dat de vloot terug zal komen naar de wateren van Oost Timor om te vissen. Ze hoeven daarvoor alleen maar een nieuwe vergunning aan te vragen.

“Sea Shepherd adviseert de nieuwe regering van Oost Timor om een diepgaand intern onderzoek uit te laten voeren naar de persoonlijke financiering en acties van de voormalige minister van Visserij Estanislau da Silva en de directeur-generaal van het visserijagentschap Acacio Guterres, dat uiteindelijk zal leiden tot een uitspraak van de rechtbank”, aldus Stokes. “Sea Shepherd wil bij deze graag commandant Jorge Monteiro, Angelo Quelo en alle overige leden van het team van de nationale politie bedanken voor hun grote inzet. Zij toonden dat zij niets anders wilden dan gerechtigheid en handhaving. Minister da Silva heeft hun werk teniet gedaan door het te overrulen.